تغذیه بیماران قلبی
باوجوداینکه رژیم غذایی یک علت مستقل برای بروز عارضههای قلبی شناخته نمیشود، اما متخصصین رژیم غذایی ناسالم را عامل افزایش ریسک بیماریهای قلبی و سکته قلبی و مغزی معرفی میکنند. در حقیقت چه افراد سالم و چه افرادی که از بیماری قلبی رنج میبرند، میتوانند با یک رژیم غذایی سالم و مصرف مواد غذایی سالم از بروز و تشدید عارضههای قلبی جلوگیری کنند.
مصرف انواع غذاهای سالم و ارگانیک، کمچرب، کمنمک و فاقد قندهای مصنوعی از ۵ گروه غذایی یکی از اصلیترین و موثرترین اقداماتی است که میتوانید جهت حفظ سلامت قلب و عروق انجام دهید. هدف کلی در برنامه غذایی بیماران قلبی، کاهش چربیهای مضر و همچنین سدیم است. درصورتیکه فرد مبتلا به بیماری قلبی عروقی بیش از حدود نرمال و مجاز سدیم مصرف کند، ممکن است دچار عارضه فشار خون بالا شود.
رژیم DASH چیست؟
برای رژیم غذایی بیماران قلبی نامهای دیگری نیز وجود دارد. رژیم دش یکی از رژیمهای مخصوص بیماران قلبی است، که اغلب توسط پزشکان تجویز میشود. این رژیم غذایی بر پایه مصرف غذاهای کم سدیم استوار است. منظور از رژیم DASH مصرف غذایی جهت متوقف کردن یا کنترل کردن فشار خون بالا است.
نکات مهم در رژیم غذایی بیماران قلبی
رژیم غذایی بیماران قلبی دربرگیرنده نکات مهمی است که به افراد در کنترل و کاهش چربی و سدیم کمک خواهد کرد:
- در طول روز تنها حدود ۲۵ تا ۳۵ درصد از کالری که دریافت میکنید میتواند از چربیها باشد
- چربیهای اشباعی که مصرف میکنید در طول یک روز باید کمتر از ۷ درصد از کالری روزانه باشد
- شما حق مصرف بیش از ۲ گرم سدیم در طول روز را ندارید. حتی بهتر است که این میزان نیز کمتر شود
- بیماران قلبی اصلاً نباید چربیهای ترانس مصرف کنند
- در طول روز کمتر از ۲۰۰ میلیگرم کلسترول مصرف کنید
- مشروبات الکلی مصرف نکنید
غذاهای مجاز در رژیم غذایی بیماران قلبی
- نوشیدنیها: قهوه، آب و چای
- لبنیات : شیر، ماست یا پنیر فاقد چربی یا حداکثر با ۱ درصد چربی، پنیر کمچرب و بدون چربی
- سبزیجات: انواع سبزیجات منجمد، تمام سبزیجات تازه و سبزیجات کنسرو شده نیز میتوانید مصرف کنید، اما یادتان باشد که حتماً باید کم سدیم باشد و پیش از مصرف کنید آبکشی شوند
- میوهها و آبمیوهها: همه میوههای تازه و همه میوههای یخزده
- چربیها و روغنها: روغن زیتون، روغن بادامزمینی، روغن سویا، روغن آفتابگردان و کانولا، روغنهای گیاهی رقیق، سس سالاد، آووکادوها، آجیل و انواع دانه
- نان و غلات: محصولات تهیهشده از گندم کامل ازجمله نان، کراکر، پاستا و غلات. برنج قهوهای، جو دوسر، جو، کوینو، کراکر و چوب شور کمچرب، پاپ کورن ساده که با هوا تهیه شده است
- گوشت و دیگر پروتئینها: تکههای بدون چربی گوشت گاو، مرغ بدون پوست، ماهی، لوبیا، نخود خشک، کره آجیل، آجیل، پروتئینهای گیاهی جایگزین گوشت قرمز، پروتئینهای گیاهی سفید جایگزین تخممرغ، غذاهای سرد تهیهشده با پروتئین سویا و گوشت فاقد چربی
اختلالات تغذیه ای چیست؟
اختلالات تغذیه ای یا اختلالات خوردن گروهی از مشکلات روانی هستند که ممکن است شخص به غذا، وزن یا شکل بدن وسواس پیدا کند. این نوع اختلالات در موارد شدید میتوانند بسیار جدی باشند و به بدن آسیب وارد کنند. حتی در برخی افراد عدم درمان اختلال خوردن منجر به مرگ میشود.
انواع اختلالات تغذیه ای
اختلالات تغذیه ای انواع مختلفی داشته و هرکدام به شکلی روی تغذیه و عادات غذایی شخص تاثیر میگذارند. در ادامه این بیماریها را به طور کامل توضیح میدهیم.
۱. بیاشتهایی عصبی (آنورکسیا)
بیاشتهایی عصبی رایجترین بیماری در اختلالات تغذیه ای است. این بیماری بیشتر در زنان دیده میشود. شخص مبتلا به بیاشتهایی عصبی معمولا خود را دارای اضافهوزن میداند. حتی اگر وزن شخص بهشدت پایین باشد، با روشهای مختلف میخواهد خود را لاغر کند.
این افراد از خوردن غذا امتناع کرده و کالری دریافتی را تا جای ممکن محدود میکنند. بیماری بیاشتهایی عصبی میتواند تهدیدکننده زندگی باشد. این بیماران معمولا با ورزش زیاد، استفراغ بعد از غذا یا محصولات رژیمی وزن خود را کاهش میدهند.
۲. پرخوری عصبی (بولیمیا)
پرخوری عصبی هم جز بیماریهای رایجی است که بیشتر در نوجوانان دیده میشود و در میان زنان بیشتر شایع است. این افراد در یک دوره زمانی خاص مقدار زیادی غذا میخورند. این بیماران تا جایی پرخوری میکنند که به طرز دردناکی سیر شوند. این بیماران هنگام خوردن غذا احساس میکنند، نمیتوانند خوردن را متوقف کنند و در کنترل کالری دریافتی هیچ توانایی ندارند. بیماران مبتلا به بولیمیا میتوانند در خوردن هر نوع ماده غذایی زیادهروی کنند. امام معمولا شخص در خوردن ماده غذایی زیادهروی میکند که همیشه از آن اجتناب میکند.
این بیماران پس از خوردن مقدار زیادی غذا برای جبران کالری دریافتشده و تسکین معده و روده با رفتارهایی مانند استفراغ اجباری، روزهداری، ملینها، دیورتیکها، تنقیه و ورزش زیاد بدن خود را پاکسازی میکنند.
۳. پرخوری
پرخوری نوعی اختلال تغذیه ای است که بیشتر در نوجوانان و جوانان دیده میشود. اما ممکن است هر شخص با هر سنی را درگیر کند. این بیماران به طور منظم غذا میخورند و برای متوقفکردن آن هیچ کنترلی ندارند. در اختلال پرخوری شخص سریع یا بسیار زیاد غذا میخورد. زمانی که شخص گرسنه نیست، بازهم به خوردن ادامه میدهد.
افراد مبتلا به پرخوری کالری مصرفی خود را محدود نمیکنند و برای جبران غذای مصرف شده از هیچ روش پاکسازی مانند استفراغ یا ورزش بیش از حد استفاده نمیکنند. دورههای پرخوری در این بیماران معمولا هفتهای یکبار است. این افراد ممکن است دچار اضافهوزن باشند یا حتی وزن آنها طبیعی باشد.
۴. بیاشتهایی
افراد مبتلا به بیاشتهایی حداقل نیازهای غذایی روزانه خود را تامین نمیکنند. این افراد هیچ علاقهای به خوردن ندارند و از خوردن غذاهایی که رنگ، بو، بافت یا طعم خاصی دارند، دوری میکنند. این افراد نگران عواقب خوردن غذا مانند ترس از خفگی هستند. در این افراد علت بیاشتهایی ترس از افزایش وزن نیست.
در بیشتر مواقع این اختلال در کودکان دیده میشود. اما میتواند تا بزرگسالی ادامه داشته باشد. بیاشتهایی در میان مردان و زنان به یک اندازه شایع است. این افراد معمولا دچار کاهش وزن شده و به دلیل کمبودهای تغذیهای در سلامتی آنها مشکلاتی ایجاد میشود.
۵. پیکا یا هرزخواری
در این اختلال شخص تمایل به خوردن چیزهایی دارد که غذا محسوب نمیشوند. افراد مبتلا به اختلال پیکا هوس مواد غیر غذایی مانند یخ، خاک، گچ، صابون، کاغذ، مو، پارچه، پشم یا مواد شوینده لباسشویی میکنند. این اختلال میتواند تمامی افراد در هر گروه سنی را درگیر کند. اما بیشتر در کودکان، زنان باردار یا افراد دارای ناتوانی ذهنی ایجاد میشود.
این بیماران در معرض مسمومیت، عفونت، صدمه به روده و کمبودهای تغذیهای قرار دارند. بسته به مادهای که شخص هوس میکند، آن را بخورد، این بیماری حتی میتواند کشنده باشد.
۶. اختلال نشخوار
این بیماران غذا را پس خوردن به طور مکرر و مداوم بازمیگردانند. این رفتار به دلیل بیماری پزشکی یا اختلالات دیگری مانند پرخوری عصبی یا بیاشتهایی ایجاد نمیشود. این بیماران غذا را بدون حالت تهوع یا استفراغ به دهان بازمیگردانند و گاهی این حالت عمدی نیست. اما در بیشتر مواقع ارادی است. ممکن است بیمار غذای برگشتخورده را دوباره بجود و ببلعد یا آن را تف کند.
نشخوار معمولا در ۳۰ دقیقه اول بعد از خوردن غذا اتفاق میافتد. اگر فرد مدام غذا را تف کند تا برای جلوگیری از این اختلال غذای کمتری بخورد، ممکن است دچار سوءتغذیه شود. این اختلال بیشتر در دوران نوزادی یا افراد دارای ناتوانی ذهنی ایجاد میشود. در نوزادان بین ۳ تا ۱۲ ماه اختلال نشخوار بیشتر دیده شده و معمولا پس از مدتی ناپدید میشود. اما در کودکان و بزرگسالان معمولا برای رفع آن نیاز به درمان است.
۷. سندروم خوردن شبانه
این افراد معمولا شبانه از خواب بیدار شده و در این زمان از شبانهروز بیش از حد غذا میخورند. مقدار مصرف غذا در این زمان حدود یکچهارم کالری مصرفی روزانه است. این بیماران معمولا دو بار در هفته برای غذا خوردن از خواب بیدار میشوند.
کالری مورد نیاز روزانه برای مادران شیرده
میزان کالری مورد نیاز روزانه برای مادران شیرده برحسب فعالیت عبارت است از:
- بیتحرکی: روزانه ۲۲۵۰ تا ۲۵۰۰ کالری
- سبک زندگی نسبتا فعال: روزانه ۲۴۵۰ تا ۲۷۰۰ کالری
- سبک زندگی فعال: روزانه ۲۶۵۰ تا ۲۹۰۰ کالری
در رژیم شیردهی برای لاغری چه خوراکیهایی را باید کمتر مصرف کرد؟
در رژیم شیردهی برای لاغری لازم است مصرف خوراکیهای فاقد ارزش غذایی را به حداقل کاهش دهید. از این میان میتوان موارد زیر را نام برد:
- نان سفید
- پاستا
- انواع شیرینیها
- مواد غذایی فرآوری شده
- فستفودها
در رژیم شیردهی برای لاغری چه خوراکیهایی را باید بیشتر مصرف کرد؟
از اصلیترین خوراکیهای تامین کننده مواد مغذی و کالری مورد نیاز بدن در رژیم شیردهی میتوان موارد زیر را نام برد:
- غلات کامل
- میوهها
- سبزیجات
- مواد پروتئینی کمچرب
- مواد غذایی کم-کربوهیدرات
- آب کافی
